باغ فین، الگوی هویت‌محور توسعه شهری است

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما ،همزمان با چهاردهمین سالروز ثبت جهانی باغ‌های ایرانی، آیینی باشکوه در فضای دل‌انگیز و طراوت‌بخش باغ جهانی فین کاشان برگزار شد. این مراسم نه‌تنها گرامی‌داشت یک دستاورد جهانی، بلکه فرصتی برای بازخوانی حکمت زیست ایرانی در قالب معماری باغ ایرانی بود.

این مراسم با حضور مسئولان ارشد استانی، استاندار استان اصفهان، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان، مدیران ملی، فرهیختگان و هنرمندان پژوهشگران و فعالان حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی در باغ جهانی فین کاشان برگزار شد.  

فرهاد عزیزی زلانی، مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی، در این مراسم با رویکردی راهبردی، باغ فین را فراتر از یک اثر تاریخی دانست و از آن به‌عنوان «الگوی زنده حکمرانی مشارکتی، توسعه پایدار و زیست هویت‌محور در ایران معاصر» یاد کرد.

وی افزود : باغ فین تنها یک بنای تاریخی نیست، بلکه منظومه‌ای زنده از معنا، نظم کیهانی، فلسفه زیستن و معماری هویتی است. تقارن‌ها، پیوند درونی با طبیعت و انسجام فضایی باغ، بازتابی از عقلانیت و نظام زیست ایرانی است.

عزیری گفت : سبک زندگی جاری در این باغ، برگرفته از زیستی حکیمانه و اقلیم‌محور است و می‌تواند پاسخی برای بسیاری از چالش‌های محیط‌زیستی، اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر باشد.

مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی با اشاره به وضعیت فضای پیرامونی باغ فین، نسبت به کاهش کیفیت کالبدی، بصری و زیست‌محیطی هشدار داد و گفت: در فصول پرگردشگر، ظرفیت‌برد باغ دچار تنش می‌شود که نه‌تنها تجربه بازدید را مخدوش می‌کند، بلکه تاب‌آوری اجتماعی و محیطی جوامع مجاور را نیز کاهش می‌دهد.

وی تأکید کرد: سیاست‌گذاری‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شود که صیانت از میراث جهانی، با بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه همراه باشد.

مدیر کل پایگاه‌های ملی و جهانی گفت: باغ فین هنوز جایگاه واقعی خود را در ذهن جامعه و نظام تصمیم‌سازی نیافته است. برای پیوند زنده میان میراث و مردم، به روایتی چندلایه و همه‌جانبه نیاز داریم؛ روایتی که زیبایی‌شناسی، فلسفه، معماری و حکمت را به زبان امروز بیان کند.

وی افزود: تا وقتی نتوانیم میراث را به آموزش عمومی، دیپلماسی فرهنگی، اقتصاد خلاق و مدیریت شهری پیوند دهیم، این گنجینه‌ها صرفاً در قالب بنا باقی می‌مانند، نه در حافظه زیسته مردم.

عزیزی با اشاره به فعالیت مؤسسات مدنی در کاشان، گفت: نهادهایی، چون احیای فرهنگ کاشان نشان داده‌اند که حافظه تاریخی در این شهر، همچنان زنده و پویاست.

وی افزود : مدل ساماندهی حریم باغ فین که پیش‌تر تدوین شده است، با مشارکت جامعه مدنی، شهرداری و وزارت میراث‌فرهنگی، می‌تواند به الگویی نوین از حکمرانی مشارکتی در میراث شهری بدل شود؛ الگویی که در آن، مردم بازیگر اصلی فرآیند صیانت و توسعه‌اند.

عزیزی همچنین تأکید کرد که نباید کاشان را صرفاً با باغ فین شناخت و افزود: کاشان، از تپه‌های باستانی سیلک و آیین‌های گلاب‌گیری، تا خانه‌های تاریخی، بازار سنتی، فرش و نظام معماری اصیل. منظومه‌ای از میراث ملموس و ناملموس است.

وی گفت : اگر این اجزا در یک شبکه مفهومی، فرهنگی و گردشگری به هم پیوند بخورند، کاشان می‌تواند به یکی از قطب‌های جهانی میراث زنده بدل شود.

مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی با تأکید بر نگاه راهبردی به باغ فین گفت: اگر این باغ را نه فقط به‌عنوان یک اثر تاریخی، بلکه به‌مثابه الگویی برای زیست معمارانه، حکیمانه و عدالت‌محور ببینیم، آن‌گاه می‌توانیم از آن، مدلی برای توسعه شهری مبتنی بر کرامت انسانی و حافظه فرهنگی بسازیم.