پخش زنده
امروز: -
خانم تاجبخش در برنامه صف اول با اشاره به تلاش های انجام شده برای توسعه تجهیزات این سازمان گفت: به همین منظور دو دستگاه رادار هواشناسی خریداری شده که تا پایان سال آینده در شرق کشور مستقر می شوند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،همزمان با روز زن، سرکار خانم دکتر سحر تاج بخش، معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواشناسی مهمان برنامه صف اول بود تا ضمن تشریح نقش آفرینی بانوان در سازمان هواشناسی، تازهترین تحولات سازمان خود را هم تشریح کند.
سؤال: شما یکی از مدیران خانم در رتبههای اول کشور هستید و سالها است که صف اول بودن را تجربه میکنید. درکنار آن هم مسئولیتهای زندگی و خانواده و مادر بودن را تجربه کردهاید. چقدر میشود بین این وظیفه و شغل خطیر و وظیفه و شغل خطیر خانه داری و مادری، یک هماهنگی ایجاد کردهاید؟
تاج بخش: حقیقتاً هر دو موضوع بسیار مهم درکنار همدیگر هستند و قطعاً خانوادهای که درکنار من هستند کمک و حمایت شایانی از این مسئله میکنند تا بتوانم هر دو مسئولیت را به خوبی پیش ببرم. در حوزه فعالیتهای اجرایی و اجتماعی که در سازمان هواشناسی طی سالهای اخیر بعهده من گذاشته شده است، تمام تلاشام را کردهام که درکنار تمام همکاران خوب خودم در سازمان هواشناسی بتوانیم خدمات خوبی را به مردم ارائه بدهیم. همگام با آن در خانواده درکنار همسر و فرزندانام کوشش کردهام که بتوانیم یک محیط آرام را همراه با صمیمیت برقرار و ایجاد کنیم که هر دوی این مؤلفه درکنار هم میتواند باعث پیشرفت و توسعه شود. در هر حوزهای مشکلاتی باشد، قطعاً روی مورد دیگر تأثیر خواهد گذاشت، بنابراین پیشبرد اینها به تنهایی امکانپذیر نیست. در هر بخشی تمام کسانی که با شما هستند باید کمک و همراه باشند تا بتوانیم به موفقیت و اهدافی که دارید برسید. خدا را شکر میکنم که تا حدی توانستهام در هر دو حوزه این کار را پیش ببرم.
سؤال: هیچ وقت شده است که بین وظایفی که در خانه دارید بعنوان مادر و همسر و وظایف سازمان هواشناسی که خیلیها از آن خیلی انتظاراتی دارند، یک ناهماهنگی پیش بیاید، این ناهماهنگی را چه چیزی جبران میکند؟
تاج بخش: گاهاً این اتفاق افتاده است بخصوص در شرایط سخت آب و هوایی یا احیاناً اگر جایی پیش بینی کاملاً درستی صادر نشده است، به هر صورت مشکلاتی در حوزه کاری پیش آمده است که تأثیر میتواند بگذارد روی فعالیتهایی که در خانه داریم. قطعاً همسر و بچهها یکی از ارکان اصلی هستند که میتوانند آرامش را برقرار کنند. خوشبختانه تا الان این اتفاق افتاده است، امیدوارم که خداوند متعال همچنان سایه لطف اش بر سر بنده باشد هم در منزل و هم در فعالیتهای اداری.
سؤال: در گزارش گفتند که چقدر از هواشناسهای ستاد شما، بانوان هستند. مسئولیتهای حساس در سازمان هواشناسی چقدر است، چند پست حساس دارید و چقدر از این پستهای حساس مثلاً در سطح مدیران عالی شما از خانمها اتنخاب شدهاند؟
تاج بخش: همانطور که همکاران مان هم گفتند ما دو کار اصلی را در سازمان هواشناسی توسط خود هواشناسها باید انجام بدهیم. یکی مسئله دیدبانی و پایش جو است و یکی هم مسئله صدور پیش بینیها است و شاید به تعبیری ویترین سازمان هواشناسی محصولات و پیش بینیهایی باشد که در حوزههای مختلف، چه حوزههای تخصصی و چه عامه مردم صادر میشود و در واقع آن نمایش دهنده تمام عملکرد ما است. درکنار این دو فعالیت، ما در حوزه مدیریت داده ها، در حوزه تجهیزات و نگهداری از سیستمهای هواشناسی، در اطلاع رسانی، آموزش و پژوهش هم فعالیتهایی را داریم که این ۶ فرآیند به صورت استاندارد در تمام هواشناسیهای دنیا اجرا میشود. در تمامی این حوزهها ما خوشبختانه از همکاران خانم استفاده میکنیم. قطعاً در سطح ستاد، چون کارها ستادی است، همکاران بیشتری از ستاد سازمان هواشناسی در فعالیت خانم هستند. در سطح استانها به جهت اینکه بسیاری از دیدبانهای عزیز ما به صورت شبانه روزی در ایستگاههای هواشناسی فعالیت میکنند و گاهاً بخاطر استانداردهای این ایستگاه دور از شهرها هستند، معمولاً از آقایان بیشتر استفاده میشود، با این وجود دیدبانهای خانم هم داریم که شیفتهای خودشان را تنظیم میکنند که با شرایط کمتر سخت مواجه شوند. در حوزه اهمیت کارها، ما یک معاونتی در سازمان هواشناسی داریم که کارهای فنی و مدیریت داده و تجهیزات ما برعهده این است و تقریباً میتوانیم بگوییم کل شبکه دیدبانی ما درکنار سایر فعالیتهای جانبی اش در این معاونت انجام میشود. بیشترین پرسنل ما در این معاونت مشغول هستند و شاید یکی از اصلیترین وظایف ما در این حوزه است و گستردهترین وظایف. در واقع اطلاعاتی که در این حوزه آماده میشود بعنوان خوراکی برای حوزه پیش بینی تهیه میشود. میتوانم بگویم یکی از بانوان توانمند در سازمان هواشناسی مسئولیت این معاونت را برعهده دارند. ما در سازمان هواشناسی در سطح مدیران پایه در کل کشور، چون میدانید سازمان هواشناسی سطح ستادی حدود ۴۰۰ پرسنل کمتر در سطح ستاد داریم و تقریباً حدود ۲ هزار نفر هم در سطح استانها مشغول هستند. ما در مجموعه این پرسنلی که داریم حدود ۱۰۰ مدیر پایه داریم و حدود ۱۷ مدیر میانی داریم که با افتخار میتوانم بگویم که در این مدتی که من این مسئولیت را برعهده داشتم، بخش زیادی از این پستها به خانمها در این حوزه اختصاص داده شده است.
سؤال: باعث افتخار است که خانمهایی که در شغل حساس هواشناسی قرار دارند و مشاغلی که در این حوزه است، از خانمها انتخاب شدهاند. باید چه ویژگیهایی داشته باشند، کسی که خانم است و میخواهد در سازمان هواشناسی کار کند و دوست دارد به مراحل بالا برسد. چه ویژگیهایی برای کارشناسان شما و مدیران شما باید در این حوزه به ویژه برای خانمها وجود داشته باشد؟
تاج بخش: حساسیت کار ما همانطور که گفتم در صدور پیش بینیها است، چون خروجی سازمان هواشناسی بخش پیش بینی است. در موضوع صدور پیش بینی و تولید محصول یا اعلام هشدارها ما فعالیتهای بسیار گستردهای داریم و گاهاً حساس در مقاطع بسیار مهم. ما از سقوط متأسفانه سانحه سقوط هلی کوپتر رئیس جمهور شهید که در هوای نامساعد جوی اتفاق افتاد مسئولیت داشتیم، تا تعطیلیهایی که بخاطر سرما و آلودگی هوا انجام میشود، در سطح کلان کشور تصمیم گیری میشود. اتفاقاتی که در شرایط گرما میافتد، مدیریت برق در سطح کشور و تمام اینها داده و اطلاعاتی است که سازمان هواشناسی تولید میکند؛ بنابراین صدور این پیش بینیها بسیار مهم است. شاید یکی از اصلیترین وظایفی که برای همکاران ما پراسترس است، در همین صدور پیش بینیها است. بخصوص در شرایط بد آب و هوایی، در حوزه فعالیتهای هوانوردی، پیش بینی هوای مسیر، پیش بینی هوای مبدأ و مقصد، حین تیک آف، حین لندینگ، اینها مواردی است که صدور این پیش بینیها را هم خانمها و هم آقایان با دقت انجام میدهند؛ بنابراین یکی از مهمترین ظرفیتهایی که باید داشته باشند این است که دقت و دانش کافی در حوزه هواشناسی داشته باشند و بتوانند با ظرفیتهای موجود بهترین پیش بینیها را صادر کنند. البته در حوزههای دیگر هم مثل حوزه فنی مان همکاران بسیار فعالی داریم، خانمهایی داریم که با توجه به کمبود پرسنلی که داریم بعنوان یک نفر در حوزه فنی در یک استان پهناور کشور، از شمال استان تا جنوب استان خودشان سفر میکنند، تمام ایستگاهها را سرکشی میکنند. به هر صورت شرایط مسافرت ها، چون به صورت هوایی نیست، زمینی است، باید ایستگاه به ایستگاه باید همه را بازدید کنند، شرایط سختی است. ولی همکاران من در سطح ستاد و استان ها، چه در بخش پیش بینی و چه در سایر حوزهها واقعاً با جدیت کار میکنند و من واقعاً این موفقیتهایی که در صدور پیش بینیهای هواشناسی داریم که حقیقتاً به حفاظت از جان و مال مردم کمک شایانی میکند، درکنار خدمات سایر دستگاه ها، افتخار میکنم.
سؤال: گفتید که خروجی سازمان هواشناسی همین پیش بینیهای هواشناسی است. ما همه سازمان هواشناسی را از همین پیش بینیها میشناسیم ولی محدوده فعالیتهای شما خیلی باید بیشتر و عمیقتر از این ماجرا باشد. در دوره ۶ سالهای که شما رئیس سازمان هواشناسی کشور و معاون وزیر بودهاید، چقدر مورد انتقاد قرار گرفتهاید؟
تاج بخش: این اتفاق میافتد و چندین مرتبه هم افتاده است. حقیقتاً یک بخشی مربوط به این است که شرایط صدور پیش بینیها و نحوه صدور اینها را جوامع غیر هواشناس آگاهی ندارند. طبیعی هم است، چون این یک شغل خیلی تخصصی است، یک کار خیلی تخصصی است. شاید فکر میکنم در حوزه اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و آموزش باید خیلی از اینها فعال باشیم. امروز پیش بینیهای هواشناسی در سطح دنیا به صورت احتمالاتی بیان میشود؛ بنابراین دنیا از صدور پیش بینیها و هشدارهای یقینی فاصله گرفته است. بخاطر عوامل متعددی که در صدور پیش بینیها دخالت دارد، ازجمله اینکه رفتار جو هنوز کاملاً برای همه شناخته شده نیست و مدلهای پیش بینی عددی وضع هوا اینها را به درستی نمیتوانند تشخیص بدهند، در مدلها هم اشتباه میشود و در اطلاع رسانی هم گاهاً اشتباه میشود. اما اینکه ما بتوانیم یک پیش بینی یقینی صادر کنیم و با قاطعیت و قطعیت کامل بگوییم که مثلاً سه روز دیگر چه اتفاقی میافتد، فصل آینده یا پاییز بعد چه اتفاقی میافتد، امروز تقریباً در دنیا منسوخ شده است. شاید یکی از مهمترین چیزهایی باشد که شاید ما خیلی تمایل نداریم که بعنوان شنونده اخبار هواشناسی، در تصمیم گیری هایمان احتمالها را دخالت بدهیم؛ بنابراین پیش بینیهای یقینی امروزه جوابگو نیست، یکی از دلایلی که معمولاً انتقاد میشود همین است. یک مسئله هم ارتباط نزدیک ما با رسانهها است، چه رسانههای خبری و تصویری و چه رسانههای مجازی که اخبار ما را باید با همان واژههایی که ما میگوییم استفاده کنند، تا مفاهیم دقیقاً به شنونده یا کاربر منتقل شود. ما مثلاً یک خط مینویسیم ما انتظار داریم شرایط جوی، بارش پراکنده برف در ارتفاعات تهران پیش بینی میشود. بعد در یک صفحه یا در یک روزنامهای میبینیم که یک تیتر بزرگ میزنند، تهران برفی میشود. این واقعاً با آن حرفی که ما زدهایم تناقض دارد و مردم انتظار دارند که یک برف خیلی سنگینی در تهران بیاید. بخشی از این توقعات از این وجود زبان مشترک است که باید حتماً روی آن کار شود.
سؤال: مثلاً طبق پیش بینیهایی که نوشتهاند، سامانه بارشی باید دیروز به تهران و کرج و نواحی البرز جنوبی هم میرسید، اما ما فقط ابرناکی دیدم. پیش بینیهای سازمان هواشناسی در دوره مدیریتی شما به نظرتان چقدر منجر به ایجاد اعتماد و افزایش اعتماد مردم شده است؟
تاج بخش: ما از چند مراکزی که عملکرد دستگاهها را ارزیابی میکنند، بخصوص برای ارزیابی عملکردی که در دولت انجام میشود، در جشنواره شهید رجایی، ارزیابی رضایتمندی را از کاربران اعم از مردم، کاربران تخصصی داشتهایم. میتوانم با افتخار بگویم که بالای ۷۵ درصد از صدور پیش بینیهای هواشناسی به صورت مکتوب اطلاعاتی که عرض میکنم، رضایت دارند. ولی گاهاً مواردی هم که شما گفتید پیش میآید بخصوص در این سامانهای که عبور کرد، ما در ارتفاعات تهران بارشهای ناچیزی داشتیم، چون قابل رؤیت نیست، قابل ثبت نیست، اینها گزارش نمیشود و بخاطر همین گاهاً این تناقضها پیش میآید.
سؤال: یک سؤال از جانب همکاران شما، اینکه بالاخره شغل هواشناسی جزء مشاغل تخصصی است و فکر میکنم که نوع درسی که میخوانند، درسهای سخت و جدی و کاملاً تخصصی خاصی است. آیا حقوق کارکنان سازمان هواشناسی و مزایایی که دارند با این تخصصها میخواند، کارکنان و همکاران شما از این شرایطی که دارند راضی هستند؟
تاج بخش: شاید با قاطعیت بتوانم بگویم سازمان هواشناسی یکی از دستگاههایی است که تقریباً در پرداخت رفاهیات و اضافه کار بعنوان بخش سایر حقوق معروف است، جزء پایینترین دستگاهها در دولت است. ولی از نظر احکام کارگزینی، خیلی تفاوتی با سایر دستگاهها نداریم، نه اینکه با خیلیها نداشته باشیم، داریم، ولی مبالغ توجه نیست. این ضرورتاً نیازمند یک جهش در اعتبارهای هزینهای سازمان هواشناسی است، بخصوص در سطح استان ها. ما ظرفیتهایی را در سازمان هواشناسی داریم که میتوانیم درآمد کسب کنیم، بخش زیادی از این درآمد ما به صورت عمومی است، یعنی به خزانه دولت واریز میشود، بنابراین دراختیار ما نیست، مثل بسیاری از دستگاههای دیگر. خصوصاً دستگاههایی که زیرمجموعه وزارت راه هستند، بعضی هایشان هم خیلی متمول هستند و این تبعیض و اختلاف ایجاد شده است. اما در مجموعه دستگاههایی که زیرمجموعه تحت پوشش قوانین خدمات کشوری هستند، از لحاظ احکام ما خیلی تفاوت چندانی نداریم. میتوانیم بگوییم از بسیاری از دستگاهها شرایط پرداختی ما در احکام بهتر است، بخاطر اینکه بسیاری از همکاران ما نوبت کاری دریافت میکنند که در خیلی از ادارهها نیست، همینطور حق شیفت میگیرند که در بسیاری از ادارهها نیست و سختی کار میگیرند که خیلیها ندارند؛ بنابراین احکام ما از نظر یک مقدار بالاتر است ولی دریافت رفاهیات را باید حتماً بهبود بدهیم.
سؤال: رادارهایی که دارید، کفاف پایش هوای کل کشور را میدهد، چرا اینها گستردهتر نمیشوند که ما بتوانیم کیفیت بهتری از پیش بینیها را داشته باشیم؟
تاج بخش: ببینید فقط مسئله رادار نیست. توسعه شبکه دیدبانی در سازمان هواشناسی یک اصل و اساس است و شاید جزء اصلیترین وظایف ما است که در تمام ادوار باید پیگیری شود. نکته قابل توجه اینکه با توجه به اتفاقی که در دنیا افتاده است، پدیده تغییر اقلیم رخ داده است و پیامدهای بیشماری ازجمله افزایش رخداد پدیدههای حدی داشته است، ضرورت توسعه این شبکه بیش از پیش دیده میشود. ما با استانداردهای بین المللی فاصله داریم، همینطور در سطح منطقه هم فاصله داریم. این را نه اینکه بعنوان مسئول هواشناسی خدمت شما عرض کنم، در مجلاتی که در مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهشها هم تهیه شده است، به این موضوع اذعان دارد؛ بنابراین برای اینکه بتوانیم این شبکه را حداقل به سطح منطقهای برسانیم، حتماً نیازمند یک جهش قابل ملاحظه در اعتبارات تملک داراییهای سازمان هواشناسی هستیم. مشخصاً مسئله رادار را که گفتید هم جزئی از این شبکه است، بعنوان مثال و مقایسه با کشور ترکیه، تقریباً میتوانم بگویم مساحت کشور ایران حدوداً دو برابر ترکیه است یا کمی بیشتر یا کمی کمتر. ترکیه حدود ۱۷ رادار هواشناسی دارد ما تقریباً ۱۰ رادار هواشناسی داریم، با وجودی که مساحت ما خیلی هم بیشتر است. پیچیدگیها و توپوگرافی کشور ما هم خیلی سختتر از ترکیه است، بخاطر ابعاد بزرگی که کشور دارد. امیدوارم که بتوانیم این تجهیزات را توسعه بدهیم. البته در سال گذشته ما خرید دو دستگاه رادار را در دستور کار و برنامه مان قرار دادهایم، قرارداد آن منعقد شده است. امیدوار هستم اگر مشکلی پیش نیاید بتوانیم در سال ۱۴۰۴ این رادارها را وارد فاز عملیاتی کنیم.
سوال: این تجهیزات و ادوات قیمت شان چقدر است و از طریق واردات تامین میشود؟
تاج بخش: بله تمام تجهیزات اساسی ما به صورت خرید خارج از کشور است یعنی خرید ارزی است.با توجه به اختلاف ارز و پول کشور و متاسفانه ناچیزی اعتبارات سال به سال یک خورده دست و بال مان در تامین خرید تجهیزات بستهتر میشود.
سوال: شرکتهای دانش بنیان در حوزه هواشناسی فعال هستند و چه ظرفیتهایی دارند و اعتقاد دارید از ظرفیتهای داخلی؟
تاج بخش: خیلی خوشحال هستیم که بتوانیم از دانش بومی کشور مورد بهره برداری قرار گیرد و از لحاظ اقتصادی میتواند به ما کمک کند.با توجه به منابع محدود سازمان هواشناسی یک قراردادهایی سه جانبهای بین سازمان هواشناسی و معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری و شرکتهای متقاضی منعقد کردیم و چندین سال است که از سال ۹۸ این قراردادها بستیم که منابع مالی از سوی معاونت علم و فناوری تامین شود و کمکهای فنی هم از طریق سازمان هواشناسی به شرکتها انجام شود و از تجهیزات از جمله رادارها و تجهیزات فرودگاهی و تجهیزات سنجنده گرد و خاک که بسیار مهم است بهره برداری کنیم و تا الان نتیجه ملموسی به آن نرسیدیم که بتوانیم وارد فاز عملیات کنیم و امیدواریم که طی یکی دو سال آینده رادار موجی که در بوشهر دارد ساخته میشود برای اندازه گیری اطلاعات سطح آّب دریاها، مورد بهره برداری قرار گیرد.مدت زیادی است که ما این فعالیتها را شروع کردیم و شاید حتی بتوانم بگویم خرید برخی از تجهیزات به کمک ظرفیتهای بومی که خودمان به طور مستقیم حمایت، اما بسیاری از این دادهها در شبکههای بین المللی پخش میشود حتما باید استانداردهای سازمان هواشناسی جهانی را داشته باشیم که رسیدن به آنها سختتر است و هر شرکتی در حوزه سخت افزارها که هزینه بر هستند بتواند به سازمان هواشناسی کمک کند استقبال میکنیم.
سوال:ین فرضیه که حوادث هوانوردی ناشی از مخاطرات جوی نسبت به چند سال گذشته کمتر شده است آیا درست است و مدیریت خاصی دراین حوزه صورت گرفته است؟
تاج بخش: مدیریت پرواز با مسئولین پرواز، خلبان پرواز اعلام و مرتبط با آن است، آن چیزی که درهواشناسی اتفاق میافتد ارائه اطلاعات در نشست و برخاست پرواز و در مسیر پرواز انجام میشود ولی تصمیم با خلبان است که تعدادشان کاهش یا افزایش پیدا کرده است با تصمیم خلبان است.
سوال: در هفتههای گذشته خیلی با پدیده بدی آب و هوا و آن گردو غبار و آلایندههای که در محیط جوی ماست کم کم در زمستانها امری عادی میشود و به خصوص در شهرستانها.چقدر سازمان هواشناسی تکالیف خودش در قانون هوای پاک عمل کرده است، در قوانین و دستورالعملهای مدیریت در طوفانهای ماسه و گرد و غبار است؟
تاج بخش: دو سه تا تکلیف در قانون هوای پاک داریم، یکی ماده ۲۶ که راه اندازی سامانههای هشدار سیل و گرد و خاک است اصل و اساسش در این ماده و راه اندازی هشدار سیل در دو فاز نرم افزاری و سخت افزاری در سازمان هواشناسی پیگیری میشود، در بخش سخت افزاری تجهیزات مثل ایستگاههای سنجنده باران طبق روال و براساس اعتبارات تامین میشود و بخش نرم افزاری راه اندازی یک نرم افزار است در سازمان هواشناسی که میزان دبی آب را با بارشهایی که اتفاق میافتد در نقاطی که اولویتهای وزارت نیروست اندازه گیری میشود.اگر میزان جریان آب از حدی باشد هشدار برای آن نقطه صادر میشود.در سال ۱۴۰۰ فاز اول این را برای ۱۷ حوزه آبریز کشور انجام دادیم و تقریبا ۵۰۰ نقطه بود و فاز دوم سال گذشته قراردادش منعقد شده است و برای بیش از سه هزار نقطه که در حال توسعه است.درحوزه گردوخاک سامانههای گردوخاکی پیش بینی و پایش گردوخاک به همین صورت است و در بخش پایش تجهیزات و ایستگاههای سنجنده گردو خاک باشد که یکی از نقاط ضعف که منابع اعتباری قابل توجهی احتیاج دارد و در حوزه نرم افزاری اتفاقات خوبی افتاده است که بسیاری از مدلهای خوبی را راه اندازی کرده و محصولاتی را دریافت میکنیم و در پژوهشگاه مدلهای گردو خاک در این مرکز راه اندازی میکنیم، اما بسنده به این موضوع نکردیم و همچنان مسیرتوسعه را پیگیری میکنیم.در سازمان هواشناسی بخش سخت افزاری و هم بخش نرم افزاری، موضوع آلودگی هوا شرایط متفاوت است، اصل و اساس آلودگی هوا به خاطر منابع متحرک و ساکنی است که در کشور وجود دارد و مسئولیت سازمان پیش بینی و پخش اینها را دارد و زمانی که شرایط پایداری جو پیش بینی شود از طریق وزارت بهداشت به کمیته اضطرار اطلاع رسانی شود و بقیه مراتب به سازمان هواشناسی ارتباطی ندارد.درخصوص پایداری هوا اطلاع رسانی میکنیم شرایط بهیه شود.
سوال: گفتید به پویش دو درجه پیوستید و در محاسبات شما چقدر این پویش در مدیریت انرژی کمک کرده است؟
تاج بخش: محاسبه اش در مسئولیت سازمان هواشناسی نیست ولی خوشبختانه ما در سازمان دو پنل انرژی خورشیدی راه اندازی کردیم که ۵۵ کیلووات ساعت از منابع برقی ما را تامین میکند.