پاسداشت سنت زیبای شب چله در الشتر

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان لرستان، دیار لرستان، گنجینه‌ای از آئین و سنن را در روزگاران و مقاطعی از تاریخ خود با فرهنگ و عقاید مردمان این سرزمین در تار و پود تاریخ تنیده است، سنت‌هایی که در هزاره‌های تاریخ همواره ارزش آفرین بوده و نسل به نسل منتقل شده‌اند و بی شک تعدد و تنوع آداب و رسوم، عقاید، فنون، فرهنگ و دانش بومی لرستان در طول قرن‌های تاریخ عظیم‌ترین داشته و میراث قوم لر را خلق کرده است.

 

در این میان یلدا آیین کهن مهر و دوستی در تاریخ غنی لرستان است که به قدمت فرهنگ این دیار هرساله در شب چله جشن زایش مهر و دوستی، توسط قوم لر برپا می‌شود، سرزمین لرستان همواره در طول تاریخ، شاهد مناسبت و رویداد‌های مختلف در قالب آیین‌هایی منحصر‌به‌فرد و شایسته این قوم اصیل بوده و پایبندی به این آیین‌ها و بهره گیری از سبک زندگی نیاکان در میان مردم لر همچنان پاس داشته می‌شود.

 

آیین شب یلدا در لرستان به شُوچله معروف است و ریشه این آیین به هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد بر می‌گردد.

 

مردم این دیار در گویش لری خود به این شب اول قاره می‌گویند که به همراه آداب و رسوم ویژه‌ای اجرا می‌شود و از گذشته‌های دور نسل به نسل انتقال یافته است.

 

روز آخر آذر، خانه تکانی توسط کدبانو‌ها و زنان لرستانی آغاز و همزمان با این خانه تکانی حال و هوای دل مردمان لر نیز طراوت و تازگی می‌یابد؛ زنان لرستانی با تمام هنر و سلیقه خود سعی در یک سفره آرایی چشمگیر و سبقت از یکدیگر دارند و در این میان می‌توان گفت، یکی از اصلی‌ترین غذا‌های لرستان به ویژه خرم آباد انواع غذا‌های کبابی از جمله جوجه کباب و کوبیده است.

 

رفته رفته با نزدیک شدن به غروب آخرین روز پاییز در همه خانه‌های لرستان بوی گندم بو داده به مشام می‌رسد، گندمی که اصطلاح «گندم شیر» دارد و آنرا در شیره می‌خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط سپس روی ساج برشته و همراه بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط می‌کنند که البته سال‌های اخیر سایر تنقلات از جمله پسته، گردو و بادام نیز جایی در سبد شب یلدای لرستانی‌ها برای خود باز کرده‌اند.

 

بعد از صرف شام مفصل، شب نشینی، دید و بازدید اقوام، فال حافظ و فال ۴۰ سرود به همراه صرف انار و هندوانه آغاز می‌شود.

 

در چل سرو یک نفر از بزرگان خانواده ۴۰ عدد از دانه‌های تسبیح را شمرده و جدا می‌کند و سایر بزرگتر‌ها که اشعار چل سرو را می‌دانند به نوبت مصرع‌های نخست این اشعار را می‌خوانند و به ازای هر مصرع، یک عدد دانه تسبیح شمارش می‌شود.

 

البته فرد تسبیح به دست باید تسبیح را از بقیه افراد مخفی کند تا متوجه نشوند ۴۰ دانه تسبیح کی به اتمام می‌رسد، تا اینکه چهلمین مصرع که به چهلمین دانه تسبیح می‌رسد به عنوان نتیجه تفال اعلام می‌شود.

 

پس از آن، مصرع دوم تفال نیز خوانده و تعبیر آن هرچه که باشد به منزله خوب یا بد بودن نتیجه نیت مورد نظر است.