علامه امینی (ره)، مردی که غدیر را در آیینه تاریخ دوباره منتشر کرد

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، علامه امینی (ره) در طول عمر با برکت خویش با تالیف کتاب الغدیر در دفاع از ولایت امیر مومنان علی (ع) بسیار کوشید. عبدالحسین امینی (۱۳۲۰-۱۳۹۰ق)، معروف به علامه امینی (ره) فقیه، محدث، مورخ، متکلم و از علمای بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری بود.

زندگینامه علامه امینی

علامه امینی در چنین خاندانی شروع به رشد کرد و از اوان کودکی عشق به خاندان طهارت در او ریشه گرفت. اما تنها به عشق ورزیدن کفایت نکرد بلکه در صدد فراگیری علوم واحادیث آن بزرگواران بر آمد؛ لذا مقدمات علوم را در شهر تبریز فرا گرفت و در محضر استادان و علمای بنامی، چون سید محمد مولانا، صاحب کتاب مصباح المساکین، سید مرتضی خسرو شاهی و شیخ حسین، صاحب کتاب هدیه الانام تلمذ کرد. در همین دوره بود که الفیه ابن مالک (هزار بیت در باره صرف و نحو ادبیات عرب به زبان عربی) را حفظ کرد، اما آنچه بیشتر ذوق ادیبانه و شور عاشقانه او را اقناع می‌کرد، حفظ اشعار گوناگون درباره امام علی (ع) بود. همین عشق در وجود علامه امینی بطور گسترده‌ای نضج یافت تا وی را به سفر به نجف اشرف ترغیب کرد. در شهری که همواره می‌توانست در جوار مولایش به تحصیل و تحقیق بپردازد.

معروف ترین اثر علامه امینی دائرةالمعارف الغدیر است. دائرةالمعارف یازده جلدی "الغدیر" که به زبان عربی (۲۲ جلد به‌زبان فارسی) و خلاصه آن به چند زبان ترجمه شده است در رأس تألیفات علامه امینی و حاصل زحمات ۴۰ ساله اوست. الغدیر به بررسی تفصیلی مسئله ولایت تشیع از جنبه‌های گوناگون تاریخی، تفسیری، روایی و حدیثی، فقهی، ادبی، کلامی و اصولی پرداخته است.

دائرةالمعارف "الغدیر" پس از نشر مورد توجه و تحسین علمای اهل سنت ازجمله امام الازهر در مصر، برخی از رجال سیاسی جهان اسلام و اساتید و ادیبان عرب و غیرعرب قرار گرفته و آن را بزرگترین سند وحدت مسلمین و از جمله کتب منبع و مرجع خویش دانسته‌اند. بجز برخی نامداران عرب، اساتید و ادیبان پارسی گوی، چون جلال همایی، سیدجعفر شهیدی، محمدرضا حکیمی، امیری فیروزکوهی، مهدی اخوان‌ثالث، و ... در رثای علامه امینی و تجلیل از اثر او سروده و نوشته‌اند.

علامه امینی هفت سال پس از انتشار نخستین جلد الغدیر در اثبات ارادت خود به امیر مومنان علی (ع) کتابخانه‌ای با بیش از چهل و دو هزار کتاب خطی و چاپی درباره مولی الموحدین امام علی (ع) با عنوان مکتبه الامام امیر المومنین تاسیس می‌کند.

ماجرای ارتباط علامه امینی و جرج جرداق

جرداق می‌گوید علامه امینی به من نامه نوشت و گفت این چند جلد کتاب (الغدیر) را به عنوان پرونده مطالعه کنید و تمام مدارک هم از اهل سنت است. من از شیعه چیزی در آن ننوشته ام. شما هم در حد یک وکیل دادگستری قضاوت خود را برای من بنویسید.

نظر جرج جرداق درباره الغدیر

از جرداق پرسیدند: شما یک مسیحی هستی و خیلی هم مذهبی نیستی؛ چه شد که در مورد علی علیه السلام کتاب نوشتی؟ به گریه افتاد و گفت مرحوم علامه امینی هنگامی که کتاب «الغدیر» را نوشت، چند جلد از کتاب را برای من فرستاد؛ یک نامه هم نوشت و گفت: آقای جرج جرداق شما یک حقوقدان و وکیل دادگستری هستی، نه شیعه هستی و نه سنی که بگوییم طرفداری می‌کنی. یک نامه هم نوشت و گفت آقای جرد جرداق شما یک حقوقدان و وکیل دادگستری هستی، نه شیعه هستی و نه سنی که بگوییم طرفداری میکنی. کار تو دفاع از مظلوم است، ما با برادران اهل سنتمان بر سر علی علیه السلام دعوا داریم ما می‌گوییم حق با علی علیه السلام است آن‌ها میگوند نه. حالا این چند جلد کتاب (الغدیر) را به عنوان پرونده مطالعه کنید و تمام مدارک هم از اهل سنت است. من از شیعه چیزی در آن ننوشته ام. شما هم در حد یک وکیل دادگستری قضاوت خود را برای من بنویسید.

او می‌گوید: من دیدم وقتی انسانی مرا به عنوان یک وکیل دادگستری مخاطب قرار داده و از من کمک خواسته بی انصافی است اگر کمک نکنم؛ بنابراین پذیرفتم، وقتی کتاب‌ها را دقیق خواندم، دیدم در تاریخ از علی علیه السلام مظلوم‌تر نمی‌شناسم؛ و از این رو تصمیم گرفتم به اقتضای شغلم که وکیل دادگستری هستم، از این مظلوم دفاع کنم و از این رو کتاب «الامام علی صوت العدالة الانسانیة» را نوشتم». استاد محمدرضا حکیمی که در مراسم یادبود جورج جرداق بیان کردند: نه اینکه در این کتاب (امام علی صدای عدالت انسانی) حق امام علی علیه السلام کامل و تمام ادا شده باشد، اما جورج جرداق، کامل‌ترین و تمام‌ترین کتاب را – بعد از کتاب «الغدیر» – نوشته است.

دیگر آثار علامه امینی

وفات علامه امینی

منابع: 

https://fa.wikifeqh.ir
https://setare.com
https://farhangi.tums.ac.ir
https://bahmannews.ir
 https://www.tasnimnews.com