ترمیم آسیب مغزی در نوزادان با کمک سلول‌های بنیادی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی؛ محققان در مرکز پزشکی دانشگاه اوترخت هلند روی درمان‌های جدیدی کارکرده‌اند که یکی از آن‌ها سلول‌های بنیادی است. اگر بتوان سلول‌های بنیادی را به قسمت آسیب‌دیده مغز نوزاد وارد کرد، فاکتور‌های رشد سلول‌های بنیادی مغز را تحریک می‌کنند تا خود را ترمیم کنند. مطالعات قبلی روی حیوانات نشان داده که تزریق سلول‌های بنیادی به مغز موش‌های مبتلا به سکته مغزی به طور چشمگیری میزان آسیب مغزی و ناتوانی آن‌ها را کاهش می‌دهد. به‌علاوه این درمان بی‌خطر بوده و عارضه جانبی در موش‌ها نداشته است. این مطالعات حیوانی محققان را امیدوار کرد که این درمان در نوزادان تازه‌متولدشده نیز مؤثر باشد و از ناتوانی در طول عمر جلوگیری کند.

اما چگونه می‌توان سلول‌های بنیادی را بدون استفاده از سوزن یا جراحی به مغز نوزاد رساند؟ محققان به این نتیجه رسیدند که چکاندن سلول‌های بنیادی در بینی، ایمن‌ترین و کارآمدترین راه برای رساندن آن‌ها به مغز است. پس از تحویل سلول‌های بنیادی به داخل بینی، سلول‌ها به‌سرعت و به طور خاص به مناطق آسیب‌دیده مغز رفتند. ناحیه آسیب‌دیده مغز "سیگنال‌های هشدار" را ارسال می‌کند که سلول‌های بنیادی را به نقطه درست در مغز هدایت می‌کند. هنگامی که سلول‌های بنیادی به ناحیه آسیب‌دیده رسیدند، فاکتور‌های رشدی ترشح کردند که نظام ترمیم مغز موش‌ها را تقویت می‌کرد.

پس از سال‌ها تحقیق آزمایشگاهی، آن‌ها سرانجام درمان را روی نوزادان آزمایش کردند و ده نوزاد تازه‌متولدشده را که پس از سکته مغزی از بیمارستان‌های سراسر هلند به مرکز پزشکی دانشگاه اوترخت منتقل شدند، درمان کردند. در هر ده نوزاد، قطرات سلول‌های بنیادی بدون هیچ عارضه‌ای تزریق شد. یک نوزاد بود که بعد از درمان تب خفیفی داشت که به‌سرعت خودبه‌خود برطرف شد. یک اسکن MRI از مغز که سه ماه پس از سکته انجام شد، آسیب کمتر از حد انتظار را نشان داد و در چهارماهگی، نوزادان تحت درمان، زمانی که کیفیت حرکات آن‌ها آزمایش شد، عملکرد خوبی داشتند.

کشف یک درمان جدید و ایمن با سلول‌های بنیادی همچنین فرصت‌هایی را برای سایر نوزادان مبتلا به آسیب مغزی، مانند نوزادانی که خیلی زود به دنیا می‌آیند یا نوزادانی که از کمبود اکسیژن در طول تولد رنج می‌برند، ایجاد می‌کند.