تحلیل روز؛ شیعیان، قربانی ناامنی در افغانستان

   به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، «محمدرضا تقی زاده» کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی با اشاره به حملات عناصر گروه وهابی - تروریستی داعش به شیعیان افغانستان نوشت: شیعیان افغانستان روز‌های دردناکی را در این کشور سپری می‌کنند و آنان به فاصله یک هفته، دوبار عزادار شدند.

حمله اول عناصر گروه وهابی – تروریستی داعش به مساجد شیعیان در روز جمعه ۱۶ مهر (هشتم اکتبر) در منطقه خان آباد ولسوالی سیدآباد ولایت قندوز انجام شد که در آن بیش از یکصد نمازگزار شهید و ۲۰۰ نفر دیگر هم زخمی شدند.

حمله دوم داعش به مساجد شیعیان افغانستان نیز در روز جمعه ۲۳ مهر (۱۵ اکتبر) در شهر قندهار انجام شد که در آن بیش از ۳۲ نفر شهید و ۵۳ نفر نیز زخمی شدند.

گروه وهابی - تروریستی داعش که به اذعان مقام‌های آمریکایی توسط آنان ایجاد شده است، مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت و تاکید کرد که به حملات خود علیه «اماکن مذهبی و مراکز شیعیان» ادامه خواهد داد.

در این نوشتار وضعیت شیعیان در افغانستان بررسی می‌شود.

شیعیان افغانستان

افغانستان بیش از ۳۳ میلیون نفر جمعیت دارد و شیعیان از نظر جمعیت، دومین مذهب مردم این کشور به شمار می آیند.

آمار‌های دقیقی درباره جمعیت شیعیان افغانستان در دست نیست، اما وزارت خارجه آمریکا در خرداد ۱۳۹۹ (ژوئن ۲۰۲۰) در گزارشی اعلام کرد که ۱۵ درصد جمعیت افغانستان را شیعیان تشکیل می‌دهند که مقام‌های افغان این گزارش آمریکا را تکذیب و اعلام کردند ۳۰ تا ۳۵ درصد جمعیت افغانستان را شیعیان تشکیل می‌دهند.

هزاره‌ها بزرگ‌ترین قوم شیعه مذهب در افغانستان هستند و قزلباش‌ها، سادات و هراتی‌ها از دیگر اقوام هستند؛ لازم به ذکر است که اقلیت‌هایی از بلوچ‌ها، تاجیک‌ها و پشتون‌ها در افغانستان نیز پیرو مذهب شیعه هستند.

شیعیان افغانستان به دو گروه امامیه و اسماعیلیه تقسیم می‌شوند که با برادران اهل سنت در تعامل هستند.

شیعیان افغانستان در بیشتر ولایات این کشور حضور دارند و ولایت‌هایی چون بامیان، دایکُندی و میدان وردک بیشترین جمعیت شیعی را در خود جای‌داده است.

کابل پرجمعیت‌ترین شهر شیعه نشین در افغانستان محسوب می‌شود و آنان بیشتر در غرب کابل و در محلاتی مانند دشت برچی، افشار، چنداول، کارته سخی، کوته سنگی، پل سوخته زندگی می‌کنند.

نقشه شوم آمریکا در افغانستان

حملات تروریستی داعش در افغانستان در دو جمعه متوالی، بار دیگر دست داشتن آمریکا در این جنایات را نمایان کرد.

آمریکایی‌ها که شکست سنگینی از رزمندگان محور مقاومت در سوریه و عراق متحمل شدند، تروریست‌های دست پرورده‌های خود یعنی داعشی‌ها را از عراق و سوریه به افغانستان منتقل کردند و پس از ساماندهی و رساندن سلاح و مهمات به آنان، ۹ شهریور ۱۴۰۰ (۳۱ اوت ۲۰۲۱) از این کشور خارج شدند تا داعش به عنوان نیرو‌های تحت حمایت آمریکا در سایه نبود دولت در افغانستان جنایت خود را از سر گیرد؛ بنابراین حملات اخیر داعش به مناطق مختلف افغانستان، بخشی از اقدامات آمریکا و متحدانش برای ادامه نا امنی، بی ثباتی و ایجاد جنگ فرقه‌ای در افغانستان است.

طالبان نیز پس از تسلط بر افغانستان به ویژه کابل پایتخت این کشور در ۲۴ مرداد (۱۵ اوت) تمام سلاح‌هایی که دولت محمداشرف غنی برای تأمین امنیت مساجد، ورزشگاه‌ها، مدارس و حتی سالن‎های عروسی توزیع کرده بود و یا مجوز خرید سلاح به آن‌ها داده بود، جمع آوری و اعلام کرد که مسئولیت تأمین امنیت آن‌ها برعهده طالبان است.

مقامات طالبان در آن زمان وعده دادند که امنیت مردم افغانستان را خود تامین می‌کنند و اجازه نخواهند داد گروه‌های تروریستی افغانستان را ناامن کنند؛ اما عناصر گروه وهابی – تروریستی داعش پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، دو بار به مساجد شیعیان این کشور حمله کردند.

این حملات بار دیگر توانایی طالبان در برقراری امنیت در افغانستان را مورد تردید قرار داد و باعث افزایش نگرانی‌های عمومی در این کشور درباره گسترش ناامنی و خشونت شد.

حملات مشابه عناصر وهابی – تروریسی داعش به ولایت‌های قندوز و قندهار به فاصله یک هفته همچنین نشان داد که عوامل پشت پرده این جنایت‌ها تا چه اندازه در افغانستان فعال هستند.

حملات تروریستی داعش در دو جمعه متوالی، ضعف‌های دستگاه امنیتی طالبان را نیز بار دیگر آشکار کرد؛ هر چند «ذبیح الله مجاهد» سخنگوی طالبان پس از حمله اول داعش به مسجد شیعیان در ولایت قندوز اعلام کرد که داعش در حدی نیست که چالش جدی در برابر این گروه بوجود آورد، اما جنایت‌های اخیر داعش نشان داد، این گروه تروریستی، چالشی جدی در برابر طالبان و مردم افغانستان است.

همچنین انتخاب شهر قندهار به عنوان هدف دوم تروریست‌ها پس از حمله به قندوز نشان داد، عناصر داعش حتی می‌توانند در کابل، پایتخت افغانستان نیز حملات تروریستی انجام دهند و بار دیگر مردم را به خاک و خون بکشند.

بنابراین طالبان به جای محکوم کردن صرف این حملات تروریستی، باید به سرعت و با جدیت برای مهار حملات تروریستی داعش دست به کار شوند، زیرا گروه تروریستی داعش به طور رسمی مسئولیت حملات اخیر افغانستان را بر عهده گرفته و حتی دستگاه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای آن وعده ادامه حملات مشابه در آینده را داده اند.

جمع بندی

طالبان که از زمان رسیدن به حکومت در افغانستان اعلام کرده اند، مسئول مستقیم تامین امنیت همه اقوام، افشار و مذاهب این کشور هستند، باید به این وعده خود عمل کنند، زیرا تکرار دو حمله مرگبار و خونین به نمازگزاران بی دفاع شیعه در قندوز و قندهار نشان می‌دهد که طالبان به تعهد اولیه خود در زمینه تامین امنیت عمل نکرده اند.

مردم افغانستان منتظر گام‌های عملی طالبان برای پایان دادن به شیعه کُشی توسط تروریست‌های داعشی هستند، زیرا اگر این اقدام انجام نشود، ممکن است وضعیت بسیار بدتری در انتظار مردم مظلوم افغانستان باشد.

با توجه به تلاش آمریکا برای ایجاد جنگ مذهبی در افغانستان، طالبان نباید اجازه دهند که امنیت ملی افغانستان، قربانی نقشه‌های شوم و توطئه‌های تروریست‌های دست پرورده غربی‌ها قرار گیرد.

همچنین با توجه به حمله داعش به مساجد شیعیان در دو هفته متوالی، طالبان باید نیرو‌های ویژه‌ای را برای حراست از مساجد و مدارس شیعیان اختصاص دهند البته اقدام طالبان در برقراری امنیت نباید فقط برای دفاع از نمازگزاران و مردم بی گناه شیعه افغانستان باشد بلکه همه مردم افغانستان باید در امنیت و آرامش زندگی کنند.

طالبان همچنین باید نشان دهند برای ایجاد امنیت، رفاه و ثبات در افغانستان تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند، زیرا طالبان اگر نتوانند امنیت مردم افغانستان را تامین کنند، باید منتظر ادامه این بحران امنیتی و انجام حملات مشابه تروریستی وحشیانه و دردناک باشد.

کشور‌های جهان نیز باید در قبال تحرکات داعش هوشیار باشند، زیرا احیای این گروه وهابی - تروریستی، خطری برای همه جهانیان محسوب می‌شود.