حذف متقاضیان غیر واقعی محصولات در بورس کالا

حامد سلطانی نژاد در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: عرضه محصولات و مواد اولیه در بورس کالای ایران برای شرکت های پایین دستی ، بر اساس عملکرد شرکت های تولید کننده ادامه دارد و روند آن رو به افزایش است.
وی گفت: در مورد بسیاری از کالاها در روزها و ماه های اخیر،​افزایش عرضه را داشتیم ، ضمن اینکه بعد از اعلام نرخ 4200 تومانی برای دلار به عنوان نرخ ارز رسمی، قیمت های پایه در بورس کالا بر مبنای ارز 4200 تومانی ارزش گذاری می شود و رقابت ها بر همان مبنا روی قیمت ها انجام می شود.
وی اضافه کرد: این اتفاق موجب شد قیمت هایی که در بورس کالا کشف می شود بعضاً از قیمت های جهانی و قیمت های خارج بورس، بسیار پایین تر باشد و به شدت تقاضا برای محصولاتی که در بورس عرضه می شود افزایش یابد.
سلطانی نژاد گفت: در این مدت برای عرضه مس رشد 66 درصدی داشتیم این در حالی است که تقاضای آن رشد 133 درصدی داشته است بنابراین اختلاف قیمت بورس و قیمت جهانی موجب شده خیلی از کسانی که تولید کننده پایین دستی واقعی هم نیستند به خرید این کالاها متمایل شوند و بعضاً آن را یا در بازار بیرون بورس بفروشند و یا صادر کنند و رقیب تولید کننده شوند.
وی افزود: کسانی می توانند در بورس خرید کنند که مجوزهای لازم را داشته باشند؛ بعضی از کالاها را افراد یا شرکت هایی می توانند از بورس خرید کنند که در سایت بهین یاب وزارت صنعت به عنوان تولید کننده ثبت شده باشند، در مورد برخی کالاهای دیگر مانند مس هم فقط کسانی می توانند خرید کنند که از مجوز یا پروانه بهره برداری از محصولات مس در صنایع پایین دستی برخوردار باشند.
مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران گفت: برخی از کسانی که بعد از ابلاغ سیاست های جدید ارزی به خرید واقعی اقدام کردند متقاضیان غیر واقعی بودند از این رو برای اینکه بتوانیم فقط خریداران واقعی را تامین کنیم با هماهنگی وزارت صنعت ، خرید 24 ماه گذشته آنان از بورس را مبنا قرار دادیم تا معادل متوسط همان مقدار خرید در عملکرد 24 ماهه گذشته را خرید کنند که کمک می کند تقاضاها واقعی باشد.
سلطانی نژاد افزود: کسانی که جدید وارد این بازار شدند بر اساس پروانه بهره برداری که از وزارت صنعت دریافت کردند می توانند اقدام به خرید از بورس کالا کنند.
وی اضافه کرد: این تدبیر کمک کرد تا بسیاری از تقاضاهای کاذب از بازار خارج شود و فرآیند کشف قیمت به گونه ای پیش رود که تقاضای کاذبی در مورد عرضه ها نداشته باشیم ضمن اینکه با همکاری تولیدکننده ها در بسیاری از کالاها عرضه ها را در بورس افزایش دادیم.
سلطانی نژاد گفت: اگر چه تقاضا درباره محصولی مانند مس 133 درصد و عرضه آن 66 درصد افزایش یافت اما امیدواریم با حذف تقاضای کاذب ، بتوانیم کالای بیشتری را به سمت تولید کنندگان، مصرف کنندگان و صنایع پایین دستی واقعی در حوزه کالاهای مختلف هدایت کنیم.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون بیش از 24 هزار تن عرضه مس صورت گرفته در حالیکه سال گذشته این میزان عرضه 15 هزار تن بود اما برای این 24 هزار تن عرضه 59 هزار تن تقاضا وارد شده در حالیکه در سال 96 این تقاضا 25 هزار تن بوده است .
از ابتدای امسال تاکنون همه 24 هزار تن محصول عرضه شده به فروش رفت در حالیکه سال گذشته 15 هزار تن مس معامله شده است .
مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران گفت: بنا داریم از مصرف کالای عرضه شده بورس کالا در صنایع پایین دست مطمئن شویم اما اگر کسانی در پایین دست وجود داشته باشند که بخواهند کالا را از بورس بگیرند و صادر کنند یا کالایی مانند مس را تبدیل به قراضه کنند و به خود تولید کننده بفروشند یا ناهنجاری هایی از این دست به وجود آید قطعا با این افراد برخورد می کنیم و کدها و تقاضاهای غیر واقعی را با همکاری وزارت صنعت و سازمان حمایت حذف خواهیم کرد.
سلطانی نژاد افزود: کسانی که خرید می کنند اگر کالا را صرف تولید نکنند مطمئن باشند با ممیزی هایی که بعداً صورت خواهد گرفت کشف خواهند شد و جرائم سنگینی برای آنها در نظر گرفته خواهد شد .
وی افزود: کاهش قیمتی که به واسطه ارزش گذاری ارز با نرخ های تعیین شده صورت گرفته بیشتر با هدف کمک به صنایع داخلی پایین دستی و جلوگیری از افزایش قیمت کالاها و به نفع مردم طراحی شده اما اگر کسانی بخواهند از این ساز و کار سوء استفاده کنند قطعاً با آنها برخورد خواهد شد .
سلطانی نژاد گفت: در حوزه پتروشیمی عملکرد شرکت های پتروشیمی برای خرید از بورس مبنا قرار گرفته که کمک می کند کسانی که شفاف هستند و فعالیت شان زیرزمینی نیست و همواره طرفدار شفافیت و کارایی بورس هستند تشویق شوند .
وی افزود: با حذف بسیاری از کدهایی که سالهای گذشته فعال نبودند اما اکنون شروع به فعالیت کردند به سمت واقعی شدن تقاضا پیش رفتیم هر چند می طلبد دستگاه های دیگر هم وظایف خود از جمله وظایف نظارتی را انجام دهند یعنی نظارت کنند کالایی که در بورس و پایین تر از قیمت جهانی در اختیار عده ای قرار می گیرد آیا واقعاً تبدیل به تولیدات صنایع پایین دستی می شود یا خیر؟ نظارت کنند که صادرات مواد اولیه در حداقل خود انجام شود و بتوانیم از تقاضاهای کاذب و به وجود آمدن رانت برای عده ای خاص جلوگیری کنیم .
مدیر عامل شرکت کالای بورس ایران گفت: در حوزه مس افزایش 100 درصدی تقاضا در سه ماهه امسال در مقایسه با سال قبل وجود دارد که با رصد خرید و رصدهای نظارتی، کدها و تقاضاهای کاذب حذف خواهد شد .
سلطانی نژاد افزود: معیاری که ما به عنوان بورس می توانیم برای تشخیص تقاضای واقعی مدنظر قرار دهیم بحث مالیاتی است یعنی اگر کسی مالیات پرداخت نکرده باشد و مفاسا حساب مالیاتی برای ما نیاورد اجازه خرید نمی دهیم ضمن اینکه می توان روند تولید متقاضیان را ازجانب سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان ها رصد و فهرست بیمه آنها را کنترل کرد و قبض برق شان را بررسی کرد . ضمن اینکه سازمان حمایت می تواند بررسی کند کالای خریداری شده از بورس برای تولید استفاده شده یا خیر ؟
وی ادامه داد: احتمال دارد شرکت های واقعی هم افزایش تقاضا داده باشند و محصول را در جای دیگر مصرف کنند که در این باره عملکرد آنها هم رصد می شود به این شرکت ها هم هشدار می دهیم که اگر بجای تولید ، کالا را صادر و یا با آن تجارت کنند عملکرد و حساب هایشان رصد می شود بنابراین عواقب خوبی در انتظارشان نخواهد بود زیرا تولید کننده برای ایجاد ارزش افزوده، ماده اولیه را در اختیار صنایع پایین دستی قرار می دهد وگرنه خود می توانست صادر کند .
سلطانی نژاد بیشتر کالاهای عرضه شده در بورس کالا را مشمول افزایش تقاضا بعد از ابلاغ سیاست های جدید ارزی دانست و گفت: این افزایش تقاضا در حوزه کالای پتروشیمی، مس، فولاد، آلومینیوم، سرب و روی با توجه به کاهش قیمت شان در بورس در مقایسه با قیمت های جهانی، مشهود بود به گونه ای در برخی کالاها این افزایش تقاضا چند برابر شد.
وی با بیان اینکه کالایی که در بورس عرضه می شود عموماً برای مصرف داخل است گفت: مبنای قیمت های پایه در بورس کالا ، دلار 4200 تومانی است اما تا سقف 10 درصد در بسیاری از کالا می تواند رقابت صورت گیرد علت آن هم این است که تولید کننده می تواند همین کالای خود را در بازارهای جهانی با قیمت های بالاتر به فروش برساند . اما آن را در بازار بورس با حاشیه ای بالاتر از قیمت پایه به فروش می رساند .
سلطانی نژاد افزود: در بسیاری از کالاهای عرضه شده در بورس کالا قیمت ها بسیار پایین تر از قیمت های جهانی است قیمت کالای مس امروز در بورس کالا 30 هزار تا 33 هزار تومان است در حالیکه قیمت جهانی آن بیش از 45 هزار تومان است که این فاصله باید تا حدی پوشش داده شود تا میل به صادرات، سفته بازی و سوداگری افزایش نیابد ضمن اینکه منافع تولید کننده هم باید حفظ شود .
وی گفت: اینکه ادعا شود قیمت های عرضه شده در بورس بالاست واقعا اینچنین نیست بلکه قیمت ها بسیار پایین تر از قیمت های جهانی و حتی پایین تر از قیمت های خارج از بورس است ضمن اینکه افزایش تقاضا هم به علت همین پایین بودن قیمت در بورس کالاست .
سلطانی نژاد اضافه کرد: آنهایی که تولید صادراتی دارند با توجه به ارزش افزوده ای که روی کالا انجام می دهند صادرات برایشان به صرفه است زیرا ماده اولیه را با قیمت بسیار پایین دریافت می کنند .
مدیر عامل شرکت بورس کالای ایران گفت: بیشترین قیمت عرضه شده در بورس کالا 4600 تومان است حتی بعضی وقت ها به 4600 تومان هم نمی رسد و بین 4200 تا 4300 تومان متغیر است بنابراین ادعای فروش کالا در بورس با دلار تا 7000 تومان صحت ندارد .
سلطانی نژاد افزود: درخواست ما این است در پالایش متقاضیان به سمت تقاضا ، انجمن ها و متقاضیان واقعی به ما کمک و تقاضاهای غیر واقعی را گزارش کنند زیرا خاصیت بورس شفاف سازی است .
وی ادامه داد: اینکه تولید کننده بخواهد ظرفیت تولید را به جای آنکه کالای پایین دستی تولید و روانه بازار کند در اختیار کسی دیگر قرار دهد خیانت به کشور است .
سلطانی نژاد در این باره که مسئول اصلی در ارائه مجوز خرید و حفظ تقاضاهای کاذب از بورس کالا چه نهاد و سازمانی است گفت : در درجه نخست خود انجمن های تخصصی کمک کنند زیرا هیچ کس بهتر از انجمن های بخش خصوصی اعضا را نمی شناسند تولید کننده های غیر واقعی را اخراج و گزارش کنند .
در گام بعدی ادارات صنعت ،معدن و تجارت استان ها و شهرستان ها باید راستی آزمایی کنند با معیارهایی مانند قبض برق ، فهرست بیمه و فروش مالی رصد لازم را انجام دهند ما هم از سازمان حمایت در بعد نظارتی کمک خواهیم گرفت که اگر این اقدامات انجام شود تقاضاهای کاذب به سرعت حذف خواهد شد .