استراتژی سعودی‌ها در قبال ایران؛ تغییر بازی در خاورمیانه

در ماه‌های اخیر خاورمیانه شاهد تغییراتی جدی در استراتژی عربستان سعودی در سیاست خارجی و مشخصا عراق بوده‌است. سرازیر شدن سرمایه‌گذاران عربستانی به بغداد و بازگشایی گذرگاهی که ۲۷ سال محل مناقشه بود، در چارچوب تلاش های سعودی ها برای نفوذ در عراق وتاثیرگذاری بر انتخابات پارلمانی آتی این کشور ارزیابی می شود. سعودی ها حتی با درب باغ سبز نشان دادن به مقتدی صدر روحانی با نفوذ شیعی در عراق در تلاشند میان صفوف شیعیان نیز اختلاف بیاندازند و زمینه های بازگشایی کنسولگری خود را در نجف مهیا سازند. چند روز پیش هم رکس‌تیلرسون وزیر امور خارجه  امریکا در نشستی مشترک با همتای سعودی خود برای تخریب روابط بغداد با تهران مدعی حضور نظامیان ایرانی در عراق شد و با دخالت در امور داخلی این کشور گفت حالا باید پس از شکست داعش نیروهای خارجی به خانه خود بروند و حشدالشعبی را هم به این بهانه که به ایران نزدیکند هدف حمله قرار داد.  به نظر می رسد دیدار و رایزنی وزیر امور خارجه‌ی آمریکا از عراق هم در راستای همین بازی سیاسی شطرنج گونه‌ی عربستان برای کاهش تدریجی نفوذ ایران در عراق و اطمینان از جایگاه محکم عربستان در این کشور باشد. روزنامه اسرائیلی جروزالم پست هم در شماره چهارشنبه ۳ آبان خود در این زمینه نوشت: اکنون عراق به جبهه مقدم نبرد بین عربستان و ایران برای رسیدن به مقام رهبری حوزه خلیج فارس مبدل شده است و ریاض همه تلاش خود را به کار انداخته تا بغداد را از محور تهران جدا سازد اما به نظر می رسد که این کار بسیار دشوار خواهد بود. گابریل بن در، پژوهشگر امور خاورمیانه و استاد دانشگاه حیفا هم گفت: اکنون مدت مدیدی است که عربستان در چند جبهه علیه فعالیت و نفوذ حکومت ایران وارد پیکار شده است. همزمانی پیروزی‌های اخیر ارتش عراق و حشد الشعبی و نیروهای مقاومت در عراق و سوریه تمایل عربستان سعودی در جلب نظر نخست‌وزیر عراق، نشان از این دارد که ریاض نمی‌خواهد تهران تنها نیروی متنفذ خارجی در عراق باقی بماند و طی سیاستی نرم در پی کاهش نفوذ رقیب شیعه اش در عراق و گسترش نفوذ خود است. در واقع می توان گفت آنچه را که عربستان در چند سال گذشته نتوانسته از طریق نظامی در یمن، لبنان، سوریه و عراق به دست آورد اکنون سعی دارد از طریق دیپلماتیک و برقراری روابط به دست آورد.

-------------------------------

امین نجار