مروری بر دستاوردهای هوا- فضا و ماهوارهای کشور
دستیابی به دانش فناوری فضایی یکی از دستاوردهای کشور در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما، دستیابی به دانش فناوری فضایی یکی از دستاوردهای کشور در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که حتی با وجود فاصله زیاد با صنعت 50 ساله فضایی جهان، ایران موفق شده است در میان 10 کشور صاحب چرخه کامل فناوری ماهواره، جای گیرد.
باتوجه به اهمیت ویژه فناوری فضایی و لزوم کاربردی شدن این فناوری برای سهولت زندگی مردم، اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر توجه ویژه ای به این بخش داشته است؛ برای مثال در سیاست های ابلاغی برنامه ششم توسعه از سوی مقام معظم رهبری، موضوع افزایش ضریب نفوذ فناوری فضایی به عنوان یکی از راهبردهای صنعتی در فناوری های پیشرفته آمده و بر توسعه فناوری فضایی با طراحی و ساخت، آزمون، پرتاب و بهره برداری از سامانه های فضایی و حفظ و بهره برداری حداکثر از نقاط مداری، تاکید شده است.
آنچه آشکار است تلاش محققان و پژوهشگران صنعت هوا - فضا در بومی سازی فنآوری های فضایی کشور است، دستاوردهای ماهواره ای در کنار پیشرفت های صلح آمیز هسته ای، موشکی و توسعه صنایع مختلف مخابراتی، خودروسازی، فولادسازی، نفت وگاز و پتروشیمی و دیگر نوآوری ها نشان می دهد که جمهوری اسلامی، به باشگاه کشورهای توسعه یافته جهان وارد شده است.
با نگاهی به دو دهه اخیر و تقویم افتخار آفرین صنعت ماهواره ای کشور، سیر تحول فناوری فضایی بیش از پیش نمایان می شود:
از سال 75 ساخت ماهواره در ایران آغاز شد، ابتدا مدل آزمایشگاهی ماهواره مصباح و بعد طراحی و ساخت مدل فضایی این ماهواره بدست محققان کشور طراحی و ساخته می شود، در همان سال ها ساخت ماهواره هواشناسی سینای (1) شکل گرفت و در بهمن سال 87 شمارش معکوس برای رفتن ماهواره امید به فضا آغاز می شود و در همین سال ایران، کاوشگر 3 را به فضا پرتاب می کند. این امر آمادگی ایران برای ارسال موجود زنده به فضا را رقم می زند و یکسال بعد ماهواره های ملی طلوع، مصباح 2 و نوید علوم و صنعت رونمایی می شوند.
خرداد 90 ایران موفق می شود با پرتاب موفق ماهواه رصد، گام دیگری برای تسخیر فضا بردارد و در بهمن 90 سومین ماهواره ایرانی با عنوان "نوید"، نویدهای تازه ای را برای پیشرفت ها در این زمینه به ارمغان می آورد.
با ورود ایران به باشگاه سازندگان موتور ماهواره بر همچنین ارسال موجود زنده به فضا، محققان ایرانی باردیگر در بهمن 91 قدرت فضایی خود را به رخ رقیبان جهانی می کشند و موجب حیرت جهانیان می شوند و تقریبا یکسال بعد از طریق کاوشگر پیشگام، دومین موجود زنده را نیز با نام "فرگام" به فضا می فرستد.
در طول این سالها دستاوردهای فضایی دیگری هم از جمله رونمایی از نخستین مرکز فضایی ایران، طراحی و ساخت ماهواره برهای سیمرغ و امید و پرتاب کاوشگر به فضا و پرتاب ماهواره های رصد و امید و فجر، برگ های زرینی را در این زمینه در تقویم فضایی کشور به ثبت می رسد.
و آخرین دستاورد در 14 بهمن امسال هم از ماهواره سنجشی دوستی رونمایی شد و آزمایشگاه سنجش از دور سازمان فضایی ایران و مرکز تجمیع و تست ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران آغاز بکار کرد.
قائم مقام سازمان فضایی ایران در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ما درباره دستاوردهای هوا- فضا گفت: فعالیت های فضایی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شد؛ قبل از انقلاب ما فقط ایستگاه های بهره برداری و دریافت داده های ایستگاه های ماهواره ای داشتیم و هیچگونه فعالیتی درخصوص پرتاب و قرار دادن ماهواره نداشتیم.
علی اکبر گلرو افزود: بعد از پیروزی انقلاب و بخصوص دوران دفاع مقدس ما کارهای بسیار خوبی در جهت پیشرفت فضایی کشور داشتیم، جنگ موجب شد بسیاری از نیازها را در داخل کشور فراهم کنیم، این رشد از طریق فعالیت های محققان و دانشمندان و جوانان غیور ما فراهم شد.
وی با اشاره به اینکه بعد از دوران سازندگی در سالهای اخیر فعالیتهای فضایی شکل بیشتری به خود گرفت تاکید کرد: امروز با ثبات فناوری و اثبات توانمندی توانسته ایم هم ماهواره طراحی کنیم و در مدار قرار دهیم و هم موجود زنده به فضا بفرستیم و هر روز شاهد پیشرفت های روز افزون در این زمینه باشیم.
مدیر پروژه آتست دانشگاه امیرکبیر هم درباره توان و دانش ماهواره ای کشور گفت: در سطح دانشگاه امیرکبیر با ارتباط با سازمان فضایی ایران توانسته ایم مدل مهندسی یکی از پروژه های مهم بنام "آتست" را به پایان برسانیم و اکنون در حال طراحی مدل پروازی آن هستیم و امیدواریم جزو ماهواره های موفقی باشد که به فضا پرتاب شود.
سید مصطفی صفوی با اشاره به اینکه در 10 سال اخیر بیشترین رشد را در زمینه فضایی کسب کرده ایم افزود: ایران جزو 5 کشور تازه وارد به باشگاه فضایی جهان است و این آماری است که جهانیان به آن اذعان می کنند و ما خودمان خیلی به آن اصرار نداریم.
وی گفت: آنچه لازم است این است که صنعت فضایی تبدیل به کاربردهای ملموس برای جامعه شود و ما باید بتوانیم ماهواره ای را در مدار قرار دهیم که استفاده های کاربردی و سنجش از راه دور، کنترل بلایای طبیعی، هواشناسی، پزشکی از راه دور و یا کاربردهای مخابراتی داشته باشد.
صفوی افزود: با همکاری بین المللی که با دفاتر (آبسکو) مجموعه آسیای جنوب شرقی آغاز کرده ایم امیدواریم همکاریهای بین المللی انجام شود و آخرین دستاورد ما در حوزه ماهواره رونمایی از ماهواره سنجشی دوستی است که با کمک دانشگاههای کشور و سازمان فضایی ایران انجام شده است و می تواند عکسبرداری از زمین داشته باشد.
وی تاکید کرد: با استادان و کارشناسان دنیا، تعاملات و تبادل اطلاعات بین المللی برقرار کرده ایم و با شرکت در کنفرانس های بین المللی در حوزه آموزشی فعالیت جدی آغاز کرده ایم که همین امر می تواند موفقیت هایی را بدنبال داشته باشد.
مدیر پروژه "آتست" دانشگاه امیرکبیر با اشاره به موفقیت های چشمگیر ایران گفت: با پرتاب ماهواره و قرار دادن آن در مدار زمین در ارتفاع پایین مقدمه قرار دادن ماهواره در مدار بالاست وتعداد کشورهای سازمان های فضایی که این توانمندی را پیدا کرده اند زیر 10 کشور است.
وی افزود: دریچه همکاری بین المللی حوزه هوا فضا بخصوص با موفقیت های چشمگیر ایران پس از برجام، کشور را در موقعیتی قرار داده است تا با سازمان های فضایی عمده دنیا تعاملاتی داشته باشد و برای اولین بار رئیس یکی از سازمان های فضایی دنیا یعنی چین با سفر به ایران آغاز همکاری هایی را در این زمینه رقم زده است و تبادل هیات های تخصصی روسیه و فرانسه در زمینه هوا و فضا گام مثبتی در توسعه صنعت دانش هوا و کشور را نوید خواهد داد.
گزارش از: فهیمه علیمردانی
*************